Ο ρόλος των μυκορρίζων στα φυτά

 Μυκόρριζα: Ο ρόλος τους στα φυτά


Τα φυτά δεν ζουν μεμονωμένα αλλά οι ρίζες τους βρίσκονται σε συμβίωση με άλλους οργανισμούς. Οι οργανισμοί αυτοί είναι βακτήρια ή μύκητες οι οποίοι ζουν εις βάρος των φυτών (απορροφούν το 10-40% των οργανικών ουσιών που παράγουν τα φυτά) αλλά σε ανταπόδοση παρέχουν στα φυτά το άζωτο, τον φωσφόρο, το κάλιο, τον χαλκό, τον ψευδάργυρο, κλπ που έχουν ανάγκη τα φυτά για να διατραφούν, ενώ ταυτόχρονα εκκρίνουν ουσίες που εμποδίζουν την ανάπτυξη πολλών παθογόνων μικροοργανισμών του εδάφους. Την στενή αυτή σχέση του φυτού με τους ωφέλιμους αυτούς μικροοργανισμούς, όπου και τα δύο μέρη ωφελούνται, την ονομάζουμε «συμβίωση».

Η πρώτη μεγάλη συμβιωτική σχέση που ανακαλύφθηκε στα φυτά ήταν αυτή των αζωτοβακτηρίων (Rhizobium) με τις ρίζες των ψυχανθών (τριφύλλι, μηδική, φασόλι, κλπ).

Τα τελευταία χρόνια μία άλλη συμβίωση πιο ευρεία, παγκόσμια έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει στη φύση. Η συμβίωση των φυτών με τους συμβιωτικούς μύκητες που παράγουν «μυκόρριζα». Με την συμβίωση αυτή το φυτό όχι μόνο παίρνει το άζωτο της ατμόσφαιρας, αλλά και πολλά άλλα χημικά στοιχεία από το έδαφος, αλλά και νερό, ενώ προστατεύεται από πολλές ασθένειες.

Πριν από μερικές δεκαετίες ανακαλύφθηκε ότι η μεγάλη πλειοψηφία των φυτών ζουν σε συμβίωση με πολλούς μύκητες του εδάφους. Ο όρος μυκόρριζο, δηλώνει το κοινό όργανο που δημιουργείται από την συμβίωση ρίζας-μύκητα και προέρχεται από την σύνθεση δύο ελληνικών λέξεων, μύκητας και ρίζα εννοώντας την συμβιωτική συνεργασία μεταξύ των μυκήτων και των ριζών των φυτών.

Μεταξύ των τύπων των μυκορρίζων που παρατηρούνται στη φύση υπάρχει ένας που συναντάται στη μεγάλη πλειοψηφία των καλλιεργούμενων φυτών. Πρόκειται για το «διακλαδισμένο μυκόρριζο» ή ενδομυκόρριζο που ζει σε συμβίωση με το 85% των φυτών. Τα μυκόρριζα ανάλογα με την θέση που σχηματίζονται εντός ή μεταξύ των κυττάρων των ιστών της ρίζας του φυτού, διακρίνονται σε ενδομυκόρριζα και σε εκτομυκόρριζα.

Από αυτή τη συνεργασία εξελίχθηκαν και αναπτύχθηκαν τα φυτά σε όλη τους την ποικιλία. Επίσης οι μύκητες αυτοί ευρίσκονται σε όλα τα κλίματα, σε όλα τα οικοσυστήματα και αυτό ανεξάρτητα από το είδος του εδάφους, της βλαστήσεως και της αναπτύξεως τους.

Οι μύκητες που δημιουργούν μυκόρριζα, αναπτύσσονται στις ρίζες του φυτού αλλά και γύρω από τις ρίζες του, δηλαδή στη ριζόσφαιρα, όπου αναπτύσσονται σε αρκετά εκατοστά με τη μορφή διακλαδισμένων νηματίων. Το δίκτυο αυτό των νηματίων επιτρέπει στο φυτό να έχει πρόσβαση σε μεγαλύτερη ποσότητα εδαφικής υγρασίας αλλά και σε απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία. Σε ανταπόδοση το φυτό παρέχει στο μύκητα σάκχαρα, αμινοξέα, και βιταμίνες, δηλαδή τα στοιχεία εκείνα που δεν μπορεί ο μύκητας να σχηματίσει. Το φυτό που έχει εμβολιασθεί στις ρίζες του με «μυκορριζομένο μύκητα» τρέφεται καλύτερα, παράγει περισσότερους καρπούς και κυρίως αντέχει καλύτερα στο περιβαλλοντικό στρες που προέρχεται από την ξηρασία, τις χαμηλές θερμοκρασίες και τους διάφορους παθογόνους μικροοργανισμούς των ριζών.

Επειδή τα περισσότερα των καλλιεργούμενων φυτών που χρησιμοποιούνται στην ανθρώπινη διατροφή και την κτηνοτροφία, είναι φυτά που συμβιώνουν με μύκητες που δημιουργούν μυκόρριζα, η σύγχρονη γεωργία, έχει δημιουργήσει τράπεζες τέτοιων μυκήτων αλλά και έχει επισημάνει τα κατάλληλα ζεύγη φυτών-μυκήτων. Με τον τρόπο αυτό ευνοούνται οι υγιεινές καλλιεργητικές τεχνικές, μειώνονται οι χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται στη γεωργία (λιπάσματα, φυτοπροστατευτικά σκευάσματα), ευνοώντας ταυτόχρονα την παραγωγή και την ποιότητα των φυτικών προϊόντων.
Διάφοροι ερευνητικοί οργανισμοί διατηρούν τράπεζες μυκήτων που μπορούν να δημιουργήσουν μυκόρριζα.

Δημοσίευση σχολίου

Νεότερη Παλαιότερη

Φόρμα επικοινωνίας